“Επτά αιτίες της υπερφαγίας που δεν έχουν σχέση με τη θέληση! | Μέρος 3ο”, από τον Στράτο Λάσπα, Certified Eating Psychology & Mind-Body Nutrition Coach, και το omorfizoi.gr!

Διαβάστε το πρώτο και το δεύτερο μέρος του άρθρου εδώ:

Επτά αιτίες της υπερφαγίας που δεν έχουν σχέση με τη θέληση! | Μέρος 1ο

Επτά αιτίες της υπερφαγίας που δεν έχουν σχέση με τη θέληση! | Μέρος 2ο

6. Περιορισμός κατηγοριών θρεπτικών συστατικών

Πολλοί άνθρωποι, ακόμα και αν δεν κάνουν συνειδητά δίαιτα, περιορίζουν από μόνοι τους κατηγορίες θρεπτικών μακροσυστατικών από την τροφή τους. Λέγοντας «θρεπτικά μακροσυστατικά», εννοούμε τις πρωτεΐνες, τα λιπαρά και τους υδατάνθρακες. Αυτού του τύπου οι διαχωρισμοί και περιορισμοί ξεκίνησαν από τη δεκαετία του 1960 στις ΗΠΑ και ακόμα και σήμερα είναι πολύ δημοφιλείς. Το μόνο πρόβλημα είναι πως, είναι πια παρωχημένοι, ξεπερασμένοι και, σε κάποιες περιπτώσεις, επιβλαβείς.

Για παράδειγμα, είναι πολύ ατυχές το γεγονός ότι τα λίπη στην τροφή έχουν το ίδιο όνομα με τα λίπη στο σώμα μας, γιατί στην πραγματικότητα δεν έχουν καμία σχέση.

Τα λίπη στην τροφή, ο οργανισμός μας τα διασπά και τα χρησιμοποιεί, είτε ως δομικά υλικά, είτε ως ενέργεια. Είναι το αποδοτικότερο καύσιμο που έχουμε, βγάζει «τα πιο πολλά χιλιόμετρα ανά γέμισμα». Με τη μορφή των δομικών υλικών, ο οργανισμός χρησιμοποιεί τα λιπαρά οξέα για να κατασκευάσει την μεμβράνη των κυττάρων μας, τις ορμόνες, καθώς και το μεγαλύτερο μέρος του νευρικού μας συστήματος.

Το λίπος μέσα στο σώμα μας, από την άλλη, το κατασκευάζει το ίδιο το σώμα μας. Το λίπος μέσα στον οργανισμό μας, είναι πνεύμονας ενέργειας, αποθήκη ενέργειας. Εκεί αποθηκεύεται από τον οργανισμό ό,τι ενέργεια του περισσεύει. Η ενέργεια αυτή μπορεί να προέρχεται από υδατάνθρακες, από πρωτεΐνες ή από λίπη. Ξανά: το λίπος στο σώμα μας δεν είναι το λίπος που φάγαμε με την τροφή, είναι λίπος που δημιούργησε και κατασκεύασε ο ίδιος ο οργανισμός μας· είναι αποθηκευμένη ενέργεια που μας περίσσεψε, από όπου και αν προήλθε.

Και κάτι που είναι έκπληξη για πολλούς: Ο εγκέφαλός μας αντιστοιχεί μόλις στο 2% του συνολικού σωματικού βάρους, αλλά περιέχει το 25% της χοληστερίνης που συνολικά υπάρχει στο σώμα μας. Η χοληστερίνη είναι απαραίτητο δομικό υλικό του εγκεφάλου, το οποίο παράγει ο ίδιος ο εγκέφαλος, ανεξάρτητα από τη χοληστερίνη που παράγεται από το συκώτι προς χρήση του υπόλοιπου σώματος! Ακόμα πιο χαρακτηριστικά, εάν αφαιρέσουμε το νερό, το 60% του εγκεφάλου μας είναι χοληστερίνη! Ακόμα μεγαλύτερη έκπληξη: Μόλις τώρα αρχίζουμε να συνδέουμε την επίδραση των στατινών (φαρμάκων που περιορίζουν την παραγωγή χοληστερίνης από τον οργανισμό) με τη νόσο του Αλσχάιμερ (γεροντική άνοια)! Η πιθανότερη σύνδεση είναι ότι οι στατίνες επηρεάζουν τη λειτουργία του ενζύμου HMG-CoA, το οποίο χρησιμοποιούν για την κατασκευή χοληστερίνης, τόσο ο εγκέφαλος, όσο και το συκώτι. Πιθανώς λοιπόν, η μακροχρόνια λήψη αυτών των φαρμάκων να περιορίζει τη δυνατότητα του εγκεφάλου να αυτοσυντηρηθεί και να αυτοεπισκευαστεί.

Ο μακροχρόνιος περιορισμός λιπαρών από την τροφή μας, έχει ορισμένες πολύ χαρακτηριστικά συμπτώματα:

Κακή πέψη, δυσκολία απώλειας βάρους, κόπωση, ευερεθιστότητα, κατάθλιψη, μειωμένη απορρόφηση βιταμινών A, E και D, δυσκοιλιότητα, ξηροδερμία, εύθραυστα μαλλιά, κηλίδες, ξηρό ή λιπαρό δέρμα, ερυθρότητα γύρω από τα μάτια, ζάλη, απώλεια της εμμηνόρροιας ή ακανόνιστος κύκλος, συνεχής αίσθηση πείνας, επιθυμία για τηγανητά ή λιπαρά τρόφιμα ή πρόχειρο φαγητό, δυσκαμψία και πόνοι στις αρθρώσεις, πιτυρίδα, εύθραυστα νύχια, ξηροφθαλμία, δίψα, χαμηλή σεξουαλική διάθεση, μειωμένη γνωστική/διανοητική λειτουργία.

Χωρίς να μπούμε σε μεγαλύτερη ανάλυση, αντίστοιχα ισχύουν και για περιπτώσεις έλλειψης πρωτεϊνών στη διατροφή μας:

Ευερεθιστότητα, κόπωση, αφηρημάδα, αδύναμη μνήμη, μειωμένη γνωστική – διανοητική λειτουργία, μειωμένη δυνατότητα συγκέντρωσης της προσοχής, ευμετάβλητη διάθεση, αίσθηση πείνας, υπερφαγία, μειωμένη δυνατότητα απώλειας βάρους, απώλεια μαλλιών, εύθραυστα μαλλιά και νύχια, κακή πέψη, κακή κυκλοφορία του αίματος, αίσθηση κρύου, φούσκωμα, πόνοι σε διάφορα σημεία, κακός ύπνος, κατάθλιψη, αργή επούλωση πληγών, πονοκέφαλοι, αίσθηση αδυναμίας, χαμηλή σεξουαλική διάθεση.

7. Συμβολικό υποκατάστατο

Όταν δεν έχουμε στη ζωή μας αυτό που πραγματικά επιθυμούμε, τείνουμε να αναζητούμε το αμέσως πλησιέστερο υποκατάστατο. Πιθανότατα, τα πράγματα που μας λείπουν περισσότερο στην εποχή μας είναι η αγάπη, η οικείες, στενές προσωπικές σχέσεις, καθώς και η αίσθηση ευχαρίστησης. Ίσως να γίνεται να υποκαταστήσουμε την έλλειψη αγάπης με ένα κατοικίδιο ή την έλλειψη στενών προσωπικών σχέσεων με socializing στο internet, αλλά σε κάθε περίπτωση, και για τα τρία αυτά πράγματα, το φαγητό είναι ένα θαυμάσιο υποκατάστατο.

Από φυσικού της, η διαδικασία του να τρώμε ενεργοποιεί αυτόματα μηχανισμούς παραγωγής εγκεφαλινών και ενδορφινών, μέσα σε 30 δευτερόλεπτα. Οι ουσίες αυτές είναι χημικές ενώσεις που προκαλούν στον εγκέφαλο την αίσθηση της ευχαρίστησης. Ακόμα και όταν το φαγητό που τρώμε εκείνη τη στιγμή μας είναι αδιάφορο, η διαδικασία της μάσησης και της πέψης παράγει αίσθηση ευχαρίστησης. Και αυτό επίσης, δεν έχει καμμία σχέση με τη θέλησή μας ή με τη δύναμη του χαρακτήρα μας. Είναι μια απόλυτα φυσική διαδικασία, αυτόματη, ένστικτη, την οποία χρησιμοποιεί με μεγάλη σοφία το σώμα, προκειμένου να μας δώσει αυτό που μας λείπει (ή έστω ένα υποκατάστατο αυτού). Αντί να το μισείτε για το ότι επιθυμεί φαγητό, ευχαριστήστε το για το ότι προσπαθεί, με τα μέσα που έχει, να σας βοηθήσει. Καλωσήρθατε στο ανθρώπινο γένος.

Και μια που αναφέραμε τη σοφία του σώματος, ας κάνουμε και ένα βήμα παραπέρα. Ας δούμε την υπερφαγία ως έναν μεγάλο, σοφό δάσκαλο. Η σχέση μας με το φαγητό, είναι ένας μεγάλος, σοφός δάσκαλος. Δεν έχει σχέση με συμπεριφορικό μετασχηματισμό ή το να μάθουμε να χτίζουμε άλλες συνήθειες. Έχει να κάνει με το να ακούσουμε τις παρορμήσεις μας, γιατί προέρχονται από τα βάθη της ψυχής μας και το σώμα μας ακούει αυτές τις φωνές και προσπαθεί να ανταποκριθεί. Έχει να κάνει με αλλαγές που χρειάζεται να γίνουν στη ζωή μας, με μαθήματα που πρέπει να μάθουμε, με προσωπική ανάπτυξη. Ακούγοντας το σύμπτωμα της υπερφαγίας και όχι καταπολεμώντας το με τη θέληση ή με φάρμακα, θα μπορέσουμε τελικά να το καταλάβουμε και διδαχτούμε αυτό που προσπαθεί να μας μεταφέρει: Ασχολούμαστε με υπερβολικά πολλά πράγματα; Είναι η ζωή μας υπερβολικά γρήγορη; Καταπιεζόμαστε με δίαιτες; Δεν έχουμε ισορροπία στις διατροφικές ομάδες τροφίμων; Δεν κοιμόμαστε αρκετά; Μας λείπει η χαλάρωση και η ευχαρίστηση; Πρέπει να αλλάξουμε τον τρόπο που αντιμετωπίζουμε τους στρεσογόνους παράγοντες της ζωής μας; Ως τι συμβολικό υποκατάστατο μας χρησιμεύει η τροφή;

Διαβάστε το πρώτο και το δεύτερο μέρος του άρθρου εδώ:
Επτά αιτίες της υπερφαγίας που δεν έχουν σχέση με τη θέληση! | Μέρος 1ο
Επτά αιτίες της υπερφαγίας που δεν έχουν σχέση με τη θέληση! | Μέρος 2ο

Αν σε ενδιαφέρει να μάθεις περισσότερα για την Ψυχολογία της Διατροφής, το επόμενο εργαστήριο είναι την Τετάρτη 31 Μαϊου και την Τετάρτη 6 Ιουνίου.
Δες εδώ όλες τις λεπτομέρειες !

Στράτος Λάσπας

O Στράτος Λάσπας είναι Certified Eating Psychology & Mind-Body Nutrtition Coach
Η προσωπική συμβουλευτική υποστήριξη στην ψυχολογία της διατροφής (Eating Psychology Coaching) είναι μια συναρπαστική και καινοτόμος προσέγγιση που αντιμετωπίζει με αποτελεσματικότητα θέματα βάρους, αδηφαγίας (binge eating), υπερφαγίας (overeating), συναισθηματικής υπερφαγίας (emotional eating), προκλήσεις σε σχέση με την προσωπική εικόνα που έχουμε για το σώμα μας (body image), τις αιώνιες, ατελείωτες και επαναλαμβανόμενες δίαιτες (yo-yo dieting), καθώς και ποικιλία ζητημάτων υγείας και σωματικών συμπτωμάτων που σχετίζονται με τη διατροφή, όπως η λειτουργία της πέψης, η αίσθηση κόπωσης, η πεσμένη ή ευμετάβλητη διάθεση, η λειτουργία του ανοσοποιητικού και άλλα.
Δείτε τα πλήρη στοιχεία του Mind Body Nutrition