Θυρεοειδίτιδα Hashimoto και Διατροφή, από τον Δρ. Δημήτρη Γρηγοράκη Κλινικό Διαιτολόγο- Διατροφολόγο,PhD, και το logodiatrofis.gr!


Facebooktwitterredditpinterestlinkedinmail

Η Θυρεοειδίτιδα Hashimoto είναι μία από τις δεκάδες αυτοάνοσες διαταραχές… Γνωρίζετε ότι (όπως και οι υπόλοιπες) χρήζει ειδικής διατροφικής φροντίδας; Ενημερωθείτε για τα διατροφικά μέτρα που πρέπει να λάβετε!

Εικόνα: Οι αυτοάνοσες παθήσεις Hashimoto και Graves προσβάλλουν τη λειτουργία του θυρεοειδούς αδένα.

Οι αυτοάνοσες θυρεοειδοπάθειες, όπως η θυρεοειδίτιδα Hashimoto και η νόσος Graves, προσβάλλουν έως 4 στις 100 γυναίκες και συχνά εντοπίζονται σε οικογένειες όπου υπάρχουν και άλλα αυτοάνοσα νοσήματα.

Τόσο η θυρεοειδίτιδα Hashimoto όσο η νόσος Graves προκύπτουν από την καταστροφή ή από την υπερδιέγερση του θυρεοειδούς αδένα από το ανοσοποιητικό σύστημα.

Τα συμπτώματα της διαταραχής είναι μη ειδικά και μπορούν να εμφανιστούν σταδιακά ή απότομα. Περιλαμβάνουν κόπωση, νευρικότητα, περιορισμένη ανοχή στο κρύο ή στη ζέστη, αδυναμία, αλλαγές στην υφή ή στην πυκνότητα των μαλλιών και απώλεια ή αύξηση σωματικού βάρους.

Στις αυτοάνοσες θυρεοειδοπάθειες η διαταραχή εντοπίζεται στα βοηθητικά Τ λεμφοκύτταρα, τα οποία αντιδρούν με ειδικά αντιγόνα στην κυτταρική μεμβράνη των θυλακιωδών κυττάρων του θυρεοειδούς αδένα.

Όταν τα λεμφοκύτταρα ευαισθητοποιηθούν έναντι των θυρεοειδικών αντιγόνων, παράγονται αυτοαντισώματα που επιτίθενται στα αντιγόνα αυτά. Η απελευθέρωση των κυτοκινών και η φλεγμονή που ακολουθεί προκαλούν την καταστροφή του αδένα.

Όπως αναφέρθηκε η αυτοάνοσος θυρεοειδίτιδα Hashimoto (χασιμότο) ή λεμφοκυτταρική θυρεοειδίτιδα είναι μία ακόμα πάθηση που ανήκει στη μεγάλη κατηγορία των αυτοάνοσων νοσημάτων.

Σε αυτή την περίπτωση, ο οργανισμός αντιλαμβάνεται, από λάθος, ότι πρέπει να απορρίψει-αποβάλει τον θυρεοειδή αδένα, με τον ίδιο τρόπο που θα προσπαθούσε να αποβάλει ένα μεταμοσχευμένο νεφρό ή μια καρδιά. Εν προκειμένω, το ανοσολογικό σύστημα του οργανισμού δημιουργεί αντισώματα για να καταπολεμήσει τον θυρεοειδή.

Η νόσος πιθανότατα οφείλεται σε βλάβη της κυτταρικής ανοσίας, κατά την οποία τα κατασταλτικά Τ λεμφοκύτταρα ενεργοποιούνται από τα Β λεμφοκύτταρα και επιτρέπουν στα βοηθητικά Τ λεμφοκύτταρα να παράγουν αυτοαντισώματα τα οποία καταστρέφουν τα θυρεοειδικά αντιγόνα. Αυτό είναι δυνατόν να διαρκέσει από μερικούς μήνες μέχρι χρόνια, γι’ αυτό η εξέλιξη της νόσου είναι αργή.

Εικόνα: Ιστοπαθολογική εικόνα σιελογόνων αδένων ασθενούς με αυτοάνοση θυρεοειδίτιδα Hashimoto. Τα αντισώματα θυρεοειδικής υπεροξειδάσης (αντι-ΤΡΟ) είναι ανιχνεύσιμα περίπου στο 90% των ασθενών με χρόνια θυρεοειδίτιδα Hashimoto.

Η θυρεοειδίτιδα του Hashimoto μπορεί να προσβάλει τον καθένα, αλλά είναι πολύ πιο συχνή στις γυναίκες (προσβάλλει εννέα φορές περισσότερο τις γυναίκες), σε άτομα με οικογενειακό ιστορικό θυρεοειδούς και στις μεγαλύτερες ηλικίες.

Πολλές φορές η θυρεοειδίτιδα Hashimoto συνυπάρχει με άλλα αυτοάνοσα νοσήματα, ιδίως με τον σακχαρώδη διαβήτη τύπου 1, τη νόσο του Addison, τη λεύκη, το σύνδρομο Sjögren, με φλεγμονώδη νόσο του εντέρου, την κοιλιοκάκη, αλλά και με τη μυασθένεια Gravis.

 

Διατροφική αντιμετώπιση της νόσου Hashimoto

Η διατροφή, καθώς δεν υπάρχει συγκεκριμένη φαρμακευτική αντιμετώπιση, φαίνεται να παίζει ένα πολύ σημαντικό ρόλο στην αντιμετώπιση της θυρεοειδίτιδας Hashimoto. Ακολούθως παρουσιάζονται αναλυτικά ποια είναι αυτά τα συστατικά της τροφής που μπορούν να βοηθήσουν στην ομαλότερη εξέλιξη της νόσου.

1. Βιταμίνη D

Η έλλειψη βιταμίνης D σχετίζεται με μια σειρά αυτοάνοσων νοσημάτων. Μεταξύ αυτών βρίσκονται και αυτοάνοσες θυρεοειδικές ασθένειες, όπως η νόσος Hashimoto.

Έχει αποδειχθεί ότι έλλειψη βιταμίνης D αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης θυρεοειδίτιδας Hashimoto (Tamer et al. 2011), αλλά και ότι συμπληρώματα αυτής της βιταμίνης βοηθούν στην καλύτερη εξέλιξη της νόσου, αφού φαίνεται ότι περιορίζουν τα επίπεδα των αντισωμάτων της θυρεοσφαιρίνης και της θυρεοειδικής υπεροξειδάσης.

Καλές πηγές βιταμίνης D αποτελούν τα γαλακτοκομικά προϊόντα, τα λιπαρά ψάρια (π.χ. ρέγκα, σολομός, τόνος, σαρδέλες), τα αυγά, το συκώτι, το βοδινό και το μοσχάρι.

2. Βιταμίνη B12 και σίδηρος

Έχει διαπιστωθεί ότι στα άτομα που πάσχουν από υποθυρεοειδισμό η πιθανότητα εμφάνισης έλλειψης βιταμίνης Β12 και σιδήρου είναι αυξημένη.

Θα πρέπει λοιπόν τα άτομα με θυρεοειδίτιδα Hashimoto που πάσχουν και από υποθυρεοειδισμό να δώσουν προσοχή στη διατροφή τους και να καταναλώνουν τρόφιμα που αποτελούν πηγές βιταμίνης Β12 και σιδήρου.

Βιταμίνη Β12 περιέχουν το κρέας, τα πουλερικά, τα ψάρια, τα αυγά και τα οστρακοειδή (κυρίως μύδια και στρείδια). Καλές πηγές σιδήρου αποτελούν επίσης το κρέας, το συκώτι και τα πουλερικά.

3. Βιταμίνη Β6 και φυλλικό οξύ

Στα άτομα που εμφανίζουν υποθυρεοειδισμό είναι συχνό φαινόμενο τα επίπεδα ομοκυστεΐνης να είναι ιδιαίτερα αυξημένα, παραπέμποντας σε μειωμένα επίπεδα βιταμίνης Β6 και φυλλικού οξέος.

Επομένως, τα άτομα με θυρεοειδίτιδα Hashimoto που πάσχουν και από υποθυρεοειδισμό είναι καλό να προσλαμβάνουν επαρκείς ποσότητες αυτών των βιταμινών.

Καλές πηγές βιταμίνης Β6 αποτελούν τα κρέατα, τα προϊόντα ολικής άλεσης, τα λαχανικά, οι μπανάνες και τα καρύδια. Φυλλικό οξύ ανευρίσκεται σε μια ποικιλία τροφίμων, όπως τα πράσινα λαχανικά, το μπρόκολο, τα φιστίκια, τα όσπρια, τα εσπεριδοειδή και το συκώτι.

4. Γλουτένη

Πληθώρα μελετών έχουν δείξει ότι υπάρχει σύνδεση μεταξύ της θυρεοειδίτιδας Hashimoto και της δυσανεξίας στη γλουτένη.

Φαίνεται ότι η γλουτένη, σε πολλές περιπτώσεις, πυροδοτεί επιθέσεις εναντίον του θυρεοειδούς στα άτομα που πάσχουν από θυρεοειδίτιδα Hashimoto, επομένως καλό θα ήταν να ακολουθούν μια δίαιτα με περιορισμένη γλουτένη, χωρίς δηλαδή να είναι απαραίτητο να την αποκλείσουν εντελώς από τη διατροφή τους.

Η γλουτένη βρίσκεται σε μεγάλο ποσοστό στο σιτάρι, στη σίκαλη, στο κριθάρι και στη βρόμη, ενώ σε μικρότερο ποσοστό περιέχεται και στα άλευρα ζέας.

Αντίθετα, μπορούν να καταναλώνονται το ρύζι, το καλαμπόκι, η πατάτα, το κινόα και το φαγόπυρο, τα οποία είτε είναι ελεύθερα γλουτένης είτε περιέχουν γλουτένη σε μικρές ποσότητες.

5. Η επίδραση του διαιτητικού ιωδίου στον επιπολασμό της θυρεοειδίτιδας Hashimoto

Η πρόσληψη ιωδίου μπορεί να οδηγήσει τον θυρεοειδή αδένα σε κλινικές και μορφολογικές αντιδράσεις. Όσον αφορά τη μορφολογία, η ανεπάρκεια ιωδίου σχετίζεται με την ανάπτυξη της διάχυτης και οζώδους βρογχοκήλης, ενώ η υπερεπάρκεια ιωδίου είναι δυνατόν να οδηγήσει στην ανάπτυξη αυτοάνοσης θυρεοειδίτιδας (Duntas 2015).

Όπως έδειξε ένα πείραμα σε ζωικό μοντέλο, η υψηλή πρόσληψη ιωδίου οδηγεί σε μεταβολές στην ανοσογονικότητα του μορίου της θυρεοσφαιρίνης, σε αυξημένη έκφραση του αγγειακού εξωκυτταρικού μορίου-1 προσκόλλησης (ICAM-1) και στην εμφάνιση αντιδραστικών μορφών οξυγόνου (ROS) στα θυρεοκύτταρα.

Η θυρεοειδίτιδα Hashimoto, σε διάφορες μελέτες, συσχετίζεται με την ιωδίωση του αλατιού. Πληθυσμιακές μελέτες που έγιναν σε διάφορες περιοχές δείχνουν ότι η θυρεοειδίτιδα Hashimoto συμβαίνει συχνότερα σε τοποθεσίες με επάρκεια ιωδίου απ’ ό,τι σε μέρη με ανεπάρκεια ιωδίου και η επίπτωσή της αυξάνεται μετά την ιωδίωση του αλατιού.

6. Σελήνιο

Το σελήνιο (Se) βοηθά στη μετατροπή της Τ4 σε Τ3, επηρεάζει τον μεταβολισμό του ιωδίου και μειώνει το επίπεδο των αντισωμάτων που καταστρέφουν τον θυρεοειδή στη Hashimoto. Πληθώρα μελετών έχουν δείξει ότι τα άτομα που πάσχουν από υποθυρεοειδισμό ευνοούνται από την κατανάλωση σεληνίου.

Η λήψη συμπληρωμάτων σεληνίου, ανεξάρτητα από το εάν υπάρχει έλλειψη αυτού στον οργανισμό ή όχι, βελτιώνει τη λειτουργία του θυρεοειδούς και βοηθά στη μείωση του αριθμού των αντισωμάτων της θυρεοειδικής υπεροξειδάσης. Όπως αναφέρθηκε, τα αντισώματα αυτά εμφανίζονται σε μεγάλο βαθμό στα άτομα με θυρεοειδίτιδα Hashimoto.

Το σελήνιο είναι ένα θρεπτικό συστατικό που υπάρχει σε αρκετές τροφές, όπως το κρέας, τα εντόσθια, τα δημητριακά, τα ψάρια, τα κρεμμύδια, φυσικά το σέλινο και τα καρύδια, με τα τελευταία να αποτελούν εξαιρετική πηγή σεληνίου.

7. Τρόφιμα για την αντιμετώπιση της νόσου Hashimoto

Η διατροφική αντιμετώπιση συνίσταται στα ακόλουθα:

Αυγά για την υγεία του θυρεοειδούς

Τα αυγά  ίσως και να αξίζουν τον τίτλο τους ως η τέλεια τροφή, ειδικά όταν πρόκειται για την εξισορρόπηση των ορμονών μέσω της διατροφής.

Αποτελούν μια συμπυκνωμένη πηγή δομικών στοιχείων στήριξης του θυρεοειδούς, όπως πρωτεϊνών, βιταμινών της ομάδας Β, λιποδιαλυτών βιταμινών και ανόργανων αλάτων. Σε αντίθεση με την κοινή πεποίθηση, ο κρόκος, και όχι το ασπράδι, είναι το πιο θρεπτικό μέρος του αυγού.

Συστατικά του αυγού που συμβάλλουν στην αντιμετώπιση της θυρεοειδίτιδας Hashimoto είναι:

  • Σελήνιο: Τόσο ο κρόκος του αυγού όσο και το ασπράδι αποτελούν εξαιρετική πηγή σεληνίου.

  • Λιποδιαλυτές βιταμίνες: Ο κρόκος του αυγού περιέχει σχεδόν το σύνολο των λιποδιαλυτών βιταμινών A, D, και E, οι οποίες είναι χρήσιμες για τη θυρεοειδική λειτουργία.

  • Βιταμίνες Β: Οι βιταμίνες της ομάδας Β βοηθούν στη ρύθμιση του μεταβολισμού των υδατανθράκων.

Σολομός και σαρδέλες για τον θυρεοειδή

Ο σολομός και οι σαρδέλες αποτελούν καλές πηγές πρωτεϊνών και είναι πλούσια σε ω-3 λιπαρά οξέα, που καταπολεμούν τη φλεγμονή, η οποία παρουσιάζεται έντονα στη θυρεοειδίτιδα Hashimoto.

Καρύδια για επαρκές σελήνιο

Σύμφωνα με μελέτες, πέντε καρύδια την ημέρα αποτελούν τη συνιστώμενη ποσότητα για την πρόσληψη σεληνίου.

Ποικιλία τροφίμων

Τέλος, είναι σημαντική η επαρκής κάλυψη των αναγκών του οργανισμού σε όλες τις βιταμίνες, ιχνοστοιχεία και μέταλλα μέσω μιας ισορροπημένης διατροφής πλούσιας σε αντιοξειδωτικά συστατικά, φυτικές ίνες, πρωτεΐνες κ.λπ.

Τι περιμένουμε από τη μελλοντική έρευνα

Τα τελευταία χρόνια, η έρευνα σχετικά με τον ρόλο των διατροφικών παραγόντων στη θυρεοειδίτιδα Hashimoto εστιάζεται στη σπουδαιότητα του σεληνίου.

Το σελήνιο είναι ένα απαραίτητο ιχνοστοιχείο για τον άνθρωπο λόγω της έμμεσης αντιοξειδωτικής και αντιφλεγμονώδους δράσης του. Ο θυρεοειδής αδένας παρουσιάζει την υψηλότερη συγκέντρωση σεληνίου ανά μονάδα βάρους σε σύγκριση με όλους τους ιστούς.

Το σελήνιο ενσωματώνεται σε βασικά ένζυμα που συμμετέχουν σε διάφορες οδούς του μεταβολισμού των ορμονών του θυρεοειδούς.

Επιπλέον, επιτελεί κομβικό ρόλο και στη ρύθμιση του ανοσοποιητικού συστήματος. Η αλληλεπίδραση μεταξύ σεληνίου και θυρεοειδούς αδένα έχει ερευνηθεί εκτενώς με εργαστηριακά πειράματα, κλινικές δοκιμές καθώς και μέσω επιδημιολογικών δεδομένων.

Στις περισσότερες περιπτώσεις έχουν καταδειχθεί οι θετικές επιπτώσεις του σεληνίου στον μεταβολισμό του ιωδίου και στη λειτουργία του θυρεοειδούς.

Ως εκ τούτου έχει διατυπωθεί η υπόθεση ότι το σελήνιο είναι δυνατόν να συμβάλει θετικά στα αυτοάνοσα νοσήματα του θυρεοειδούς, μέσω άμβλυνσης της αυτοάνοσης διαδικασίας.

Η ανεπάρκεια σεληνίου, σε συνδυασμό με αρκετούς γενετικούς και περιβαλλοντικούς παράγοντες, έχει ενοχοποιηθεί για την παθογένεση της θυρεοειδίτιδας Hashimoto.

Η ευεργετική δράση του επιβεβαιώνεται και από την ανασκόπηση των Nacamulli και συν. (2013). Το σελήνιο λαμβάνει μέρος στην έκφραση των ορμονών του θυρεοειδούς ως καταλυτικό συστατικό του κέντρου του σεληνίου-δεϊωδινάσης, προστατεύοντας τον θυρεοειδή από τις οξειδωτικές βλάβες (Nacamulli et al. 2013).

Σχετικά με τον ρόλο του σεληνίου στην αντιμετώπιση της νόσου Hashimoto, η ανασκόπηση της μελέτης των Zagrodzki και Kryczyk συμπέρανε ότι υπάρχει σημαντική σχέση μεταξύ της ανεπάρκειας σεληνίου και της αναστολής της παραγωγής αντισωμάτων αντι-ΤΡΟ σε ασθενείς με αυτοάνοση θυρεοειδίτιδα. Από τη συγκεκριμένη έρευνα, επίσης, διαφαίνεται ότι τα συμπληρώματα σεληνίου μπορεί να αποτελούν μια αποτελεσματική επιλογή στην αντιμετώπιση αυτής της πάθησης (Zagrodzki & Kryczyk 2014).

Τέλος, η ανασκόπηση των Esther και συν. (2014) διαπίστωσε ότι πράγματι το σελήνιο μπορεί να προστατεύσει από την αυτοάνοση θυρεοειδίτιδα Hashimoto. Ασθενείς οι οποίοι έλαβαν συμπλήρωμα σεληνίου εμφάνισαν μείωση στα επίπεδα αυτοαντισωμάτων, βελτίωση στην ποιότητα της ζωής και στη διάθεσή τους.

Μία ακόμα έρευνα έδειξε στατιστικά αξιοσημείωτη βελτίωση και ευεξία με τη χορήγηση σεληνικού νατρίου 200 μg. Συμπερασματικά, οι περισσότερες μελέτες έδειξαν τις θετικές επιδράσεις του σεληνίου στην αυτοάνοση θυρεοειδίτιδα Hashimoto.

Παρ’ όλα αυτά απαιτούνται περισσότερες έρευνες ώστε να εξαχθούν οριστικά συμπεράσματα σχετικά με την ευεργετική επίδραση του σεληνίου στους ασθενείς με Hashimoto ή Graves. Ωστόσο ένα σημαντικό εύρημα είναι ότι το σελήνιο φαίνεται να ασκεί προστατευτικό ρόλο στις εγκύους με Hashimoto, οι οποίες παρουσιάζουν μεγαλύτερο κίνδυνο αποβολής.

Σύμφωνα με τον Duntas (2015), η επίτευξη και η διατήρηση «σεληνιόστασης» (ιδανικά επίπεδα σεληνίου) καθώς και η επαρκής ουρική απέκκριση ιωδίου είναι υποχρεωτικά για τον έλεγχο της νόσου, ενώ, επιπροσθέτως, είναι δυνατόν να έχουν κρίσιμη σημασία για την πρόληψη των αυτοάνοσων θυρεοειδικών ασθενειών.

 

 

Δρ. Δημήτρης Γρηγοράκης - Διαιτολόγος

Eνημέρωση :

Το sokolatomania.gr περιέχει διαφημίσεις Google . Δεν κοστίζουν κάτι σε εσάς, όμως κάνοντας ένα κλικ σε αυτές, λαμβάνει μια πολύ μικρή προμήθεια που το βοηθάει να συντηρείται.

 

Δρ. Δημήτρης Γρηγοράκης
Κλινικός Διαιτολόγος- Διατροφολόγος,PhD
Επιστημονικός Διευθυντής ΛΟΓΩ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ – Πρόεδρος Ελληνικής Διατροφολογικής Εταιρείας
Επιστημονικός Συνεργάτης ΤΕΔΔ Χαροκοπείου Πανεπιστημίου

Κολωνάκι: Σκουφά 32, Τηλ: 2103647517
Άνω Πατήσια: Πρόμπονα 27 & Επινίκου, Τηλ: 2102520977
Email: [email protected]

 

https://www.logodiatrofis.gr/ygeia/autoanosa/thyreoeiditida-hashimoto-diatrofi

 

Facebooktwitterlinkedinrssyoutube

Facebooktwitterredditpinterestlinkedinmail


Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *