“Τι κάνει η κετογονική διατροφή. Γιατί αξίζει να γνωρίζετε γι’αυτήν;”, από τον Γιατρό-Διαβητολόγο Κωνσταντίνο Βολιώτη και το ketoabout.

Τι κάνει η κετογονική διατροφή. Γιατί αξίζει να γνωρίζετε γι’αυτήν;

Αυτό που στην ουσία κάνει η κετογονική διατροφή είναι να επαναφέρει την φυσιολογική μεταβολική λειτουργία του οργανισμού.

Το νεογέννητο μωρό σε κέτωση;

Όταν γεννιέται ένας υγιής ανθρώπινος οργανισμός έχει την ικανότητα να καίει και λιπαρά και υδατάνθρακες για ενέργεια. Τις πρωτεΐνες τις χρησιμοποιεί κυρίως για την αναδόμηση του μυϊκού του ιστού.

Ο εγκέφαλος του νεογέννητου έχει τεράστιες ανάγκες ενέργειας. Λόγω της αυξημένης περιεκτικότητας του μητρικού γάλακτος σε λιπαρά και σε τριγλυκερίδια μέσης αλύσου (MCT) όσα νεογέννητα τρέφονται με αποκλειστικό θηλασμό βρίσκονται συχνά σε μια κατάσταση ήπιας κέτωσης (1). Κάποιοι πιστεύουν ότι η επίδραση των κετονών στον εγκέφαλου του μωρού είναι μια από τις αιτίες του πολύ αυξημένου όγκου του εγκεφάλου μας (2).

Πότε ξεκινάει το πρόβλημα

Μετά από αυτή την αρχική περίοδο αρχίζουμε να προσθέτουμε και άλλες τροφές. Σιγά σιγά με τις συνήθειες μας αναγκάζουμε τον οργανισμό να καίει μόνο υδατάνθρακες. Με την αποκαλούμενη «ισορροπημένη» διατροφή ξεχνάμε ένα βασικότατο μεταβολικό χαρακτηριστικό: Την ικανότητα που έχουμε να «καίμε» λίπος όποτε μας λείπουν οι υδατάνθρακες. Ενώ λοιπόν είμαστε «υβριδικά» όντα και μπορούμε να επεξεργαζόμαστε λιπαρά και υδατάνθρακες εξίσου αποδοτικά, εμείς βασίζουμε όλη μας την ενεργειακή κάλυψη στην γλυκόζη.

Η γλυκόζη – το τρενάκι του λουνα παρκ

Τι πρόβλημα δημιουργείται; Η καύση γλυκόζης παράγει μικρές ποσότητες ενέργειας σε σχέση με τα λιπαρά. Ενώ η αποθήκευση της (με την μορφή γλυκογόνου) δεν ξεπερνάει τα 2000 γραμμάρια. Επομένως όποιος βασίζεται αποκλειστικά σε αυτό το ενεργειακό πρότυπο μπορεί να «μένει» συχνά από καύσιμο. Αυτές οι στάσεις για «ανεφοδιασμό» έχουν την μορφή λιγούρας, υπογλυκαιμίας, πονοκεφάλου και ανεξέλεγκτου αισθήματος πείνας. Με απλά λόγια, είναι σαν να οδηγούμε ένα τρενάκι λούνα παρκ. Οι διακυμάνσεις στην απόδοση ενέργειας είναι έντονες, συχνές και επηρεάζουν άμεσα το αίσθημα της πείνας και την λήψη τροφής.

Το κύτταρο “πεινάει”

Προκύπτει όμως άλλο ένα παράδοξο. Ενώ μπορεί η γλυκόζη να είναι σε αφθονία δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί πάντα από τα μιτοχόνδρια των κυττάρων για παραγωγή ενέργειας. Το κύτταρο «πεινάει» με αποτέλεσμα να επηρεάζεται η λειτουργικότητα του. Στα αγγλικά λέγεται «starvation in the midst of plenty». Στην ρίζα αυτού του προβλήματος οφείλονται παθήσεις όπως Σακχαρώδης Διαβήτης, νόσος Alzheimer, νόσος Parkinson, διάχυτη μετατραυματική εγκεφαλική βλάβη κ.α.

Αποθήκευση λίπους

Καίγοντας μόνο γλυκόζη το λίπος με τον καιρό αποθηκεύεται και η περίσσεια του δημιουργεί πολλά προβλήματα υγείας. Παχυσαρκία, ΣΔ, καρκίνος, μειωμένη ποιότητα ζωής, δυσκολία στις κοινωνικές συναναστροφές κ.α

Τι προσφέρει η κετογονική διατροφή;

Τρώγοντας ελάχιστους υδατάνθρακες εξαναγκάζουμε τον οργανισμό να στραφεί στο λίπος του. Του θυμίζουμε ότι μπορεί να καίει λίπος όταν του λείπει η γλυκόζη. Χωρίς τις απαραίτητες διακοπές στην τροφοδότηση ενέργειας. Μετά από ένα μήνα περίπου στην κετογονική διατροφή ο οργανισμός μεγιστοποιεί την ικανότητα να καίει λίπος (3). Είναι αυτό που λένε οι φίλοι της διατροφής «κετο-προσαρμογή». Η μεταβολική ισορροπία αποκαθίσταται.

Οι 95.000 θερμίδες που περιμένουν να “καούν”

Με την καύση λίπους έχουμε σταθερή και αδιάκοπη παραγωγή ενέργειας. Η βόλτα με το «τρενάκι» είναι χωρίς διακυμάνσεις και μπορεί να κρατήσει θεωρητικά για πολλά 24ώρα. Οι αποθήκες λίπους σε ένα μέσο άνθρωπο 70 kg είναι περίπου 95.000 θερμίδες!!! Παράλληλα από τον καταβολισμό των λιπαρών παράγονται οι κετόνες, οι οποίες αποτελούν άριστο καύσιμο. Με αυτόν τον τρόπο σε περιπτώσεις που τα κύτταρα μας δεν μπορούν να χρησιμοποιήσουν γλυκόζη προσλαμβάνουν τις κετόνες και καλύπτουν τις ενεργειακές τους ανάγκες.

Κετογονική ναι, αλλά για πόσο καιρό;

Αυτή την απάντηση δεν την έχει κανείς. Δεν πιστεύω όμως ότι έχει πραγματικά νόημα. Η αλήθεια είναι ότι συγκριτικά με την δίαιτα χαμηλών λιπαρών η κετογονική δίαιτα έχει καλύτερη συμμόρφωση (4). Δεν παύει όμως να είναι μια διατροφή στην οποία λείπουν κάποια πράγματα. Υπάρχουν στιγμές που εκείνα τα κεράσια, το καρπούζι, το παγωτό, η μακαρονάδα και οι πατάτες φούρνου μοιάζουν κάτι πραγματικά εξωτικό. Προσωπικά δεν πιστεύω ότι έχει νόημα να κυνηγάμε τις κετόνες σαν αυτοσκοπό. Αυτό που μετράει είναι ο σωστός μεταβολισμός και η υγεία μας. Το καλό είναι ότι εάν έχετε μετατρέψει τον οργανισμό σας σε μια μηχανή που καίει λίπος μια περιοδική λήψη υδατανθράκων δεν θα αλλάξει κάτι.

Λίγοι υδατάνθρακες παραπάνω

Ανάλογα με την ευαισθησία που έχει ο καθένας στους υδατάνθρακες μπορεί να προσθέσει μια περιοδική λήψη υδατανθράκων. Υπάρχουν κάποιοι που κάνουν κετογονική διατροφή για να καταπολεμήσουν την επιληψία και καταναλώνουν καθημερινά πολύ μικρές ποσότητες μέλι για να βοηθήσουν την λειτουργία του μεταβολισμού. Ειδικότερα, όσοι γυμνάζονται μπορούν πριν την άσκηση να καταναλώνουν υδατάνθρακες σε καθημερινή βάση. Στις περιπτώσεις που χρειάζεστε να επανεφέρετε γρήγορα την παρουσία κετόνων στο αίμα μπορούν να βοηθήσουν το λάδι τριγλυκεριδίων μέσης αλύσου (MCT) και οι εξωγενείς κετόνες.

Ερευνητικό Ενδιαφέρον

Δεν είναι τυχαίο λοιπόν το γεγονός ότι υπάρχει αυξανόμενο ερευνητικό ενδιαφέρον και παραγωγή μελετών γύρω από την κετογονική διατροφή.

Η δύναμη της διατροφής αποδεικνύεται από το γεγονός ότι χρησιμοποιείται ως θεραπευτικό μέσο για:

• επιληψία (5),

• σακχαρώδη διαβήτη (6) και

• κάποιες μορφές καρκίνου (7).

Τι να περιμένετε στο μέλλον

Μην απορήσετε εάν τα επόμενα χρόνια κάποιος γιατρός, σας προτείνει την κετογονική διατροφή. Μπορεί να βοηθήσει να μειώσετε ή και να προλάβετε τα συμπτώματα σοβαρών παθήσεων. Ασθένειες όπως Alzheimer, Parkinson, μετατραυματικό στρες, διάχυτη εγκεφαλική βλάβη, κατάθλιψη, σχιζοφρένεια, ευερέθιστο έντερο, αυτοάνοσα νοσήματα, κοιλιοκάκη αποτελούν πεδίο εφαρμογής και έρευνας της κετογονικής διατροφής

Οι κετόνες που παράγονται κατά την εφαρμογή της έχουν πολύ ευεργετική δράση στην φυσιολογία του οργανισμού.

Και αυτό το ήξερε ο Ιπποκράτης

Όταν ο Ιπποκράτης έλεγε ότι η επιληψία θεραπεύεται με νηστεία, δεν ήξερε ότι όταν κάνουμε νηστεία ανεβαίνουν οι κετόνες στο αίμα. Η πιο ισχυρή αντιεπιληπτική ουσία στη φύση.

1. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/3703623
2. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/14527626
3. https://www.drdavidludwig.com/adapting-fat-low-carb-diet/
4. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26527511
5. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/30760973
6. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25287761
7. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/28325264

https://tinyurl.com/y4k5e5xy

http://ketoabout.gr/